In Duitsland bestaat er zelfs een museum voor en in vele landen over de gehele wereld zijn er verzamelaars van die deel uitmaken van een verzamellaarsvereniging. Zij organiseren bijeenkomsten en lezingen over het: in het Engels: plummet, in het Spaans: plomada, in het Duits: senklot, in het Italiaans: filo a piombo, in het Frans: fil à plomb, in het Turks: sakül en niet te vergeten in het Nederlands het schietlood.


Een schietlood, richtlood of paslood gemaakt van massief messing (oorspronkelijk van lood) is een stuk gereedschap om te controleren of een vlak of lijn verticaal staat, dan wel om te zien of een punt zich loodrecht onder of boven een ander punt bevindt.


Het schietlood is het oergereedschap dat al in de prehistorie (toen een steen aan een touw) gebruikt werd bij het bouwen van huizen in nederzettingen. Maar ook de grote bouwers in de oudheid zoals de Egyptenaren gebruikten ze en van hen stammen de vroegste meetinstrumenten. Het oudste schietlood dat bij opgravingen in Egypte is gevonden komt uit 2600 vóór Christus.

Het schietlood waarvan de afmeting, vorm en het gebruikte materiaal in elk land en continent en voor elk beroep verschilde, maakte onderdeel uit van het gereedschap van diverse handwerkslieden zoals: landmeters, timmerlieden, metselaars, loodgieters, mijnwerkers, schilders, behangers en architecten.

Schietloden is een leuk verzamelgebied, de één verzameld ze omdat het een van de belangrijkste symbolen van de Vrijmetselaars Loge is en de ander voor hun fraaie afwijkende vormen en verschillende materialen waarvan ze gemaakt zijn. Maar het mooiste is dat je ze nog steeds kan gebruiken en er alleen de zwaartekracht voor nodig hebt.


Spreekwoorden en gezegden.

Uit het lood gezakt of geslagen zijn

“Lood” is hier een afkorting van: schietlood, richtlood of paslood, in gebruik bij bouwvakkers om de juiste horizontale en verticale stand van muren en dergelijke, aan te geven. Zo spreekt men bijvoorbeeld van: loodrecht. Een scheefgezakt of overhellend huis is: uit het lood gezakt.

Overdrachtelijk gebruikt men de uitdrukking bijvoorbeeld voor een dronken mens. “Uit het lood geslagen” zegt men van iemand, die door al te veel voorspoed het slechte pad is opgegaan of van iemand die geheel in de war of de kluts kwijt is. Ook gebruikt men de het spreekwoord of gezegde voor iemand die onthutst, verbouwereerd of die ten gevolge van een onverwachte gebeurtenis teleurgesteld is.